Kategori: Makaleler

Rumi Takvime Göre Yılbaşı Ne Zaman? Yanıt Basit, Tartışma Derin: 1 Mart! Kusura bakmayın ama “Rumi takvime göre yılbaşı ne zaman?” sorusunu hâlâ “belki Ocak, belki Muharrem” diye yuvarlayanlara katılmıyorum. Net konuşalım: Rumi (Malî) takvimin yılbaşı 1 Mart’tır. Evet, tek cümlelik doğru bu. Ama bu kadar basit bir gerçeğin bile bugün hâlâ karıştırılıyor olması, tarih okuryazarlığımızın alarm verdiğini gösteriyor. Gelin bu yalın cevabın çevresindeki sorunları, zayıf noktaları ve tartışmaları masaya yatıralım. Rumi takvime göre yılbaşı: 1 Mart. Rumi Takvim Nedir, Ne Değildir? Rumi takvim, Osmanlı mali düzeni için kurgulanmış güneş esaslı bir sistemdir. Gün adları ve ayları (Mart, Nisan, Mayıs…)…

Müsteşar Ne Demek, Ne İş Yapar? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış “Müsteşar” kelimesini duyduğumuzda çoğumuzun aklına devletin en üst düzey bürokratlarından biri gelir. Ancak bu unvanın ardında, yalnızca görev tanımıyla sınırlı kalmayan; toplumun dinamiklerini, adalet duygusunu ve eşitliği doğrudan etkileyen bir konum vardır. Bu yazıda, müsteşarlık makamını yalnızca bir bürokratik görev olarak değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet ekseninde ele alarak daha derin bir bakış açısı sunmak istiyorum. Çünkü bu makam, geleceği şekillendiren kararların kalbinde yer alır. Müsteşar Kimdir? Görevi ve Sorumlulukları Müsteşar, bir bakanlığın en üst düzey memurudur ve bakanın en yakın çalışma arkadaşı konumundadır.…

Gün Işığı Ne Demek TDK? – Ekonomik Aydınlanmanın Metaforu Olarak Işık Ekonomik düşüncenin temelinde bir gerçek yatar: Kaynaklar sınırlıdır, ancak insanın arzuları sonsuzdur. Bir ekonomist için bu cümle, hem bir uyarı hem de bir yön tayinidir. Tıpkı gün ışığı gibi, ekonomi de hem aydınlatır hem de sınırlar koyar. Gün ışığı kavramı, Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre “güneşten gelen doğal ışık” anlamına gelir. Ancak ekonomi perspektifinden bakıldığında, bu basit tanım derin bir sembolik anlam kazanır: Gün ışığı, üretimin, bilginin ve fırsatın simgesidir. Işığın Ekonomisi: Fırsat ve Verimlilik Ekonomik sistemlerde “ışık” genellikle şeffaflık ve bilgi akışı ile ilişkilidir. TDK’nın sade tanımı, ekonomik…

Kapitone Tekniği Nedir? Kültürlerin İzlerini Taşıyan Zanaatten Zamansız Bir Sanata Bazı konular vardır ki, ilk bakışta sadece bir zanaat gibi görünür ama içine daldıkça tarih, kültür, estetik ve insan emeğinin büyüsünü bir arada bulursunuz. Kapitone tekniği de tam olarak böyle bir dünyadır. Bugün sizlerle, farklı bakış açılarını bir araya getirmeyi seven biri olarak, bu tekniğin hem küresel hem de yerel anlamlarını, geçmişten bugüne yolculuğunu ve geleceğe dair ipuçlarını konuşmak istiyorum. — Kapitone Tekniği Nedir? Temel Tanım Kapitone, iki veya daha fazla kumaş katmanının aralarına dolgu malzemesi (elyaf, pamuk veya yün gibi) yerleştirilerek dikilmesiyle oluşan çok katmanlı bir tekstil işleme tekniğidir.…

Basit Hırsızlık Suçu Nedir? Güç, İktidar ve Toplumsal Düzen Üzerine Siyasal Bir Okuma Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal düzenin kırılma noktalarını anlamak için yalnızca kurumların değil, aynı zamanda gündelik hayatın küçük suçlarının da izini sürmek gerekir. Basit hırsızlık suçu bu bağlamda yalnızca bir bireysel eylem değil, aynı zamanda iktidarın, mülkiyetin ve toplumsal adaletin kesişim noktasında duran siyasal bir göstergedir. Peki, bir insanın el uzattığı nesneyle aslında kime meydan okuduğunu hiç düşündünüz mü? Hırsızlık: Sadece Ceza Hukuku Değil, Bir Güç İlişkisi Meselesi Basit hırsızlık, Türk Ceza Kanunu’nun 141. maddesinde tanımlandığı üzere, “başkasına ait bir taşınır malın, sahibinin rızası olmaksızın alınması” eylemidir.…

Balık İltihaba İyi Gelir mi? Tarihin Derinliklerinden Günümüze Bir Şifa Arayışı Bir tarihçi olarak, soframızdaki bir tabak balığın sadece besleyici değil, aynı zamanda insanlığın binlerce yıldır sürdürdüğü bir şifa arayışının da parçası olduğunu görmek beni her zaman büyülemiştir. Geçmişi anlamak, bugünün sorularına ışık tutmanın en güvenilir yollarından biridir. “Balık iltihaba iyi gelir mi?” sorusu da bu açıdan değerlendirildiğinde yalnızca tıbbi değil, tarihsel ve toplumsal bir yolculuğun da kapılarını aralar. Antik Çağlarda Balığın Şifası Antik Mısır’dan Yunan uygarlığına kadar uzanan tarihsel kayıtlar, balığın sadece bir besin kaynağı değil, aynı zamanda doğal bir ilaç olarak da görüldüğünü ortaya koyar. Hipokrat, balığın bedeni…

Kançılarya Binası Ne Demek? Tarih, Anlam ve Günümüzdeki Yeri “Kançılarya binası” ifadesini ilk duyduğunuzda kulağa eski dönemlerden kalma, belki biraz da diplomatik bir terim gibi gelebilir. Aslında yanılmıyorsunuz. Bu kavram, tarih boyunca devletlerin ve hükümetlerin yönetim merkezlerinde önemli roller üstlenmiş, kararların alındığı ve diplomatik ilişkilerin şekillendiği mekânları ifade eder. Bu yazıda, kançılarya binasının tam olarak ne anlama geldiğini, nerelerde ve hangi amaçlarla kullanıldığını, tarihî kökenlerinden modern dünyadaki örneklerine kadar keşfe çıkacağız. Kançılarya Nedir? Kavramın Kökeni ve Anlamı “Kançılarya” kelimesi, kökeni Latince “cancellarius”a dayanan bir terimdir ve tarih boyunca “devlet işleriyle ilgilenen üst düzey memur” ya da “yazı işleri bürosu” anlamında…

Şırnak mı Büyük, Cizre mi? Bir Psikoloğun Gözünden Algı, Kimlik ve Aidiyet Üzerine Bir İnceleme İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog için her soru, yalnızca bilgi arayışı değil, aynı zamanda bir algı penceresidir. “Şırnak mı büyük, Cizre mi?” sorusu ilk bakışta coğrafi bir merak gibi görünse de, aslında insanların algı, aidiyet ve kimlik duygularını nasıl şekillendirdiğine dair zengin bir ipucu sunar. Çünkü büyüklük yalnızca nüfusla, yüzölçümüyle ya da ekonomik göstergelerle değil; insanların zihninde ve kalbinde kurdukları anlamla ölçülür. Bu yazıda, Şırnak ve Cizre örneği üzerinden büyüklük algısını psikolojik açıdan ele alacak, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden çözümleyeceğiz. Bilişsel Psikoloji…

Uranüs’teki Bir Gün: Zamanın Psikolojik Yansıması Bir Psikologun Merakı: Zamanın İnsan Zihnindeki Yeri Zaman, insan zihninin en karmaşık ve en ilgi çekici kavramlarından biridir. İnsanın günlük hayatındaki düşünceleri, duyguları ve sosyal etkileşimleri zamanla şekillenir. Peki, bir gezegenin dönüşü ve onunla ilişkili zaman dilimleri, insan psikolojisini nasıl etkiler? Uranüs, 17 saat 14 dakikada kendi etrafında döner, bu da onu diğer gezegenlerle kıyaslandığında alışılmadık bir hızda bir gezegen yapar. Ancak Uranüs’ün dönüş süresi sadece astronomik bir olgu değil, aynı zamanda insan zihninin zaman algısı ve davranışlarına dair ilginç ipuçları sunan bir metafor olabilir. İnsanlar, günlük rutinleri ve zamanın geçişine dair algılarında ne…

Kan Dolaşımı Bozukluğu İçin Hangi Doktora Gidilir? Geleceğin Sağlık Sistemine Bakış Kan dolaşımı bozukluğu… Bazen bir bacak ağrısı, bazen baş dönmesi, bazen de solunum problemleriyle kendini gösterir. Ama bir şekilde, hepimizin hayatında karşılaşabileceğimiz bir durumdur. Hangi doktorun bu durumu tedavi edeceğini merak ettiğinizde, sadece bir uzman arayışına girmekle kalmaz, aynı zamanda gelecekte sağlık hizmetlerinin nasıl şekilleneceği konusunda da bir arayışa girersiniz. Şimdi, kan dolaşımı bozukluğu için hangi doktora gidilmesi gerektiği sorusuyla başlayalım, ama aynı zamanda geleceğin sağlık sisteminde neler olabileceğine dair de düşüncelerimizi paylaşalım. Belki siz de bu konuda biraz beyin fırtınası yaparsınız. Kan Dolaşımı Bozukluğu Nedir? Kan dolaşımı bozukluğu,…