İlginç Notlar Yazılar

Kançılarya Binası Ne Demek? Tarih, Anlam ve Günümüzdeki Yeri “Kançılarya binası” ifadesini ilk duyduğunuzda kulağa eski dönemlerden kalma, belki biraz da diplomatik bir terim gibi gelebilir. Aslında yanılmıyorsunuz. Bu kavram, tarih boyunca devletlerin ve hükümetlerin yönetim merkezlerinde önemli roller üstlenmiş, kararların alındığı ve diplomatik ilişkilerin şekillendiği mekânları ifade eder. Bu yazıda, kançılarya binasının tam olarak ne anlama geldiğini, nerelerde ve hangi amaçlarla kullanıldığını, tarihî kökenlerinden modern dünyadaki örneklerine kadar keşfe çıkacağız. Kançılarya Nedir? Kavramın Kökeni ve Anlamı “Kançılarya” kelimesi, kökeni Latince “cancellarius”a dayanan bir terimdir ve tarih boyunca “devlet işleriyle ilgilenen üst düzey memur” ya da “yazı işleri bürosu” anlamında…

Şırnak mı Büyük, Cizre mi? Bir Psikoloğun Gözünden Algı, Kimlik ve Aidiyet Üzerine Bir İnceleme İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog için her soru, yalnızca bilgi arayışı değil, aynı zamanda bir algı penceresidir. “Şırnak mı büyük, Cizre mi?” sorusu ilk bakışta coğrafi bir merak gibi görünse de, aslında insanların algı, aidiyet ve kimlik duygularını nasıl şekillendirdiğine dair zengin bir ipucu sunar. Çünkü büyüklük yalnızca nüfusla, yüzölçümüyle ya da ekonomik göstergelerle değil; insanların zihninde ve kalbinde kurdukları anlamla ölçülür. Bu yazıda, Şırnak ve Cizre örneği üzerinden büyüklük algısını psikolojik açıdan ele alacak, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden çözümleyeceğiz. Bilişsel Psikoloji…

Uranüs’teki Bir Gün: Zamanın Psikolojik Yansıması Bir Psikologun Merakı: Zamanın İnsan Zihnindeki Yeri Zaman, insan zihninin en karmaşık ve en ilgi çekici kavramlarından biridir. İnsanın günlük hayatındaki düşünceleri, duyguları ve sosyal etkileşimleri zamanla şekillenir. Peki, bir gezegenin dönüşü ve onunla ilişkili zaman dilimleri, insan psikolojisini nasıl etkiler? Uranüs, 17 saat 14 dakikada kendi etrafında döner, bu da onu diğer gezegenlerle kıyaslandığında alışılmadık bir hızda bir gezegen yapar. Ancak Uranüs’ün dönüş süresi sadece astronomik bir olgu değil, aynı zamanda insan zihninin zaman algısı ve davranışlarına dair ilginç ipuçları sunan bir metafor olabilir. İnsanlar, günlük rutinleri ve zamanın geçişine dair algılarında ne…

Kan Dolaşımı Bozukluğu İçin Hangi Doktora Gidilir? Geleceğin Sağlık Sistemine Bakış Kan dolaşımı bozukluğu… Bazen bir bacak ağrısı, bazen baş dönmesi, bazen de solunum problemleriyle kendini gösterir. Ama bir şekilde, hepimizin hayatında karşılaşabileceğimiz bir durumdur. Hangi doktorun bu durumu tedavi edeceğini merak ettiğinizde, sadece bir uzman arayışına girmekle kalmaz, aynı zamanda gelecekte sağlık hizmetlerinin nasıl şekilleneceği konusunda da bir arayışa girersiniz. Şimdi, kan dolaşımı bozukluğu için hangi doktora gidilmesi gerektiği sorusuyla başlayalım, ama aynı zamanda geleceğin sağlık sisteminde neler olabileceğine dair de düşüncelerimizi paylaşalım. Belki siz de bu konuda biraz beyin fırtınası yaparsınız. Kan Dolaşımı Bozukluğu Nedir? Kan dolaşımı bozukluğu,…

Sürrealizm Nedir? Kısa ve Öz Bir Bakış Giriş: Sürrealizmin Doğuşu ve Evrimi Sürrealizm, 20. yüzyılın başlarında, özellikle 1920’ler ve sonrasında, sanat ve edebiyat dünyasında derin izler bırakan bir hareket olarak doğmuştur. Felsefi kökenleri ve psikolojik temelleriyle, sürrealizm yalnızca bir sanat akımı değil, aynı zamanda toplumsal, kültürel ve bireysel özgürlük arayışını simgeler. Adını, Fransız şair ve yazarlardan Guillaume Apollinaire’in bir eserinden alan bu akım, insanların mantıklı düşünme biçimlerinin ötesine geçmeye, bilinçaltının derinliklerini keşfetmeye odaklanmıştır. Sürrealizmin Tarihsel Bağlamı Sürrealizm, birinci dünya savaşının ardından büyük bir toplumsal yıkımın ve psikolojik travmaların etkisiyle doğdu. Toplum, savaşın yarattığı boşluk, belirsizlik ve anlamsızlık içinde yeni bir…

Bazen bir kamu binasına girersin, sıra numaran 128, ekranda 23 yanar… ve o anda anlarsın: “Evet, ben artık kamusal bir deneyimin içindeyim.” İşte o an, “kamu hizmeti” denen o gizemli ama bir o kadar tanıdık kavram, tüm bürokratik asaletiyle seni selamlar. Ama dur bakalım — kamu hizmeti sadece sıra beklemek midir, yoksa toplumun görünmez kahramanlarının gizli dansı mı? Kamu Hizmeti Kavramı Nedir? Kamu hizmeti, en basit haliyle, devletin vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamak için yürüttüğü faaliyetlerdir. Elektriğiyle, suyuyla, okuluyla, hastanesiyle… Her sabah musluktan akan suyun, akşam eve dönerken yanan sokak lambasının ardında bir kamu hizmeti vardır. Yani bir bakıma, devletin “gönüllü kahve…

Oryantal Kültür Ne Demek? Psikolojik Bir Bakış Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken, kültürün zihin üzerindeki etkisini göz ardı etmek mümkün değildir. Kültür yalnızca yaşam biçimimizi değil, düşünme şeklimizi, duygusal tepkilerimizi ve sosyal ilişkilerimizi de şekillendirir. “Oryantal kültür” dendiğinde, doğunun kadim değerlerini, mistik düşünce yapısını ve toplumsal düzen anlayışını ifade eden bir dünyadan bahsederiz. Bu kültür, hem bireyin ruhsal yapısına hem de toplumun psikolojik dinamiklerine derin izler bırakmıştır. Oryantal Kültürün Psikolojik Temelleri Oryantal kültür, tarih boyunca kolektivist bir yapıya sahip olmuştur. Yani birey, toplumun bir parçası olarak tanımlanır. Bu anlayış, bireyin kimliğini grup normlarına göre şekillendirmesine yol açar. Bilişsel…

Meme Sertleşmesi Neden Olur? Ekonomik Bir Perspektiften İnsan Bedenine ve Davranışlara Bakış Bir ekonomist olarak her zaman şunu düşünürüm: insan davranışları da tıpkı piyasa gibi arz ve talep dengesine tabidir. Kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları yalnızca finansal sistemlerde değil, insan bedeninin en temel tepkilerinde bile gözlemlenebilir. “Meme sertleşmesi neden olur?” sorusu ilk bakışta fizyolojik bir mesele gibi görünse de, aslında bedenin ekonomisini, enerji dağılımını ve toplumsal arz-talep dengesini yansıtan karmaşık bir süreçtir. Ekonomik bakış açısıyla beden, sürekli olarak kıt kaynakları (enerji, dikkat, hormonlar) en yüksek faydayı sağlayacak biçimde dağıtmaya çalışan bir mikro sistemdir. Meme sertleşmesi de bu sistemin bir tür…

Hint Tavuk Kaç Yumurtadan Sonra Gurk Olur? Bir Psikoloğun Meraklı Gözünden Davranışın Derinliklerine Yolculuk Bir psikolog olarak bazen doğanın en sade görünen davranışlarında bile insan ruhuna dair ipuçları bulurum. Hint tavuğunun yumurtladıktan sonra gösterdiği gurk olma davranışı da bunlardan biridir. Yüzeyde biyolojik bir süreç gibi görünse de, altında güçlü bir bilişsel denge, duygusal yönelim ve sosyal içgüdü yatmaktadır. Peki, gerçekten Hint tavuk kaç yumurtadan sonra gurk olur? Ve bu davranış bize insan doğası hakkında ne anlatır? Bilişsel Boyut: Karar Verme Süreci Bir Hint tavuğu genellikle 10 ila 15 yumurtadan sonra gurk olur. Ancak bu sayı yalnızca biyolojik değil, aynı zamanda…

Hastaya Plazma Vermek Ne Demek? Toplumsal Cinsiyet, Empati ve Adalet Perspektifinden Bir Bakış Bir hastaya plazma vermek… Kulağa sadece tıbbi bir müdahale gibi gelebilir. Ancak bu eylem, aslında insanlık hikâyesinin, dayanışmanın, eşitliğin ve toplumsal sorumluluğun derin bir yansımasıdır. Plazma, hayat kurtarır; ama bu hayat kurtarma sürecinin arkasında yatan dinamikleri anlamak, bizi sadece sağlık konularında değil, aynı zamanda sosyal adalet ve toplumsal cinsiyet gibi önemli meselelerde de düşünmeye davet eder. Plazma Nedir ve Neden Önemlidir? Plazma, kanın sıvı kısmıdır ve bağışıklık sisteminin savaşçısı olan antikorları taşır. Özellikle ağır hastalıklarla mücadele eden bireylerde —örneğin bazı enfeksiyonlar, kan hastalıkları veya bağışıklık sistemi sorunlarında—…